Driejarenbegroting 2025 – 2027 – Begroting in evenwicht
Begroting in evenwicht ondanks financieel moeilijke context en gewestelijke onderfinanciering van onze Gemeente.
Ondanks een bijzonder moeilijke economische en institutionele context keurde onze Gemeenteraad op 27 maart jongstleden een sluitende driejarenbegroting 2025-2027 goed. Daarmee behoren we tot de eerste Brusselse gemeenten die de stap zetten. Deze begroting bevestigt de wil om van Sint-Agatha-Berchem een schone, groene, gezellige, solidaire, veilige en dynamische gemeente te blijven maken, met een strikt financieel beheer.
Een begroting is echter onmisbaar om het project van de meerderheid uit te voeren.
Een ambitieus project voor onze gemeente.
- De strijd tegen asociaal gedrag met een speciale cel en strengere sancties opvoeren.
- Opnieuw een beroep doen op een externe dienstverlener om tijdelijke mobiele camera’s te plaatsen zodat overtreders kunnen worden beboet.
- De ‘high impact’ acties op vervuilde locaties intensiveren.
- Betere openbare infrastructuur: nieuwe vuilnisbakken, gerenoveerde hondentoiletten, ingegraven containers voor glas en textiel, ophaling van grof huisvuil, enz.
- Grondige renovatie van de Dilbeekstraat in 2025, van de Maricollendreef in 2026, en renovatie van de trottoirs in de Boerderij- en de Poolsterstraat.
- Meer groenvoorzieningen en bloemen voor een betere luchtkwaliteit (een “ambitieus bomenplan” en voltooiing van onze stadsrivier).
- We blijven de overlast door vliegtuigen aanvechten (uitzonderlijk gebruik van baan 07L voor veiligheids- en gezondheidsredenen, precisienadering van vliegtuigen met ILS, verbod op nachtvluchten).
- Misdadigheid en criminaliteit in onze Gemeente verder blijven terugdringen.
- Behoud van een lokaal toegankelijk commissariaat en versterkte aanwezigheid van nabijheidspolitie ook na de federaal besliste eenmaking van de Brusselse politiezones.
- Prioritaire aanpak van drugshandel, diefstal en geweld, huiselijk geweld en cybercriminaliteit.
- Het park van bewakingscamera’s uitbreiden met een budget van 75.000€/jaar.
- Voortzetting van het antikraakplan en preventie van illegale bewoning.
- Nadruk op verkeersveiligheid (snelheidsremmers installeren, twee nieuwe radars op gemeentelijk wegennet indien toestemming van de politie, beveiligingsplannen rond scholen).
- Nieuwe dynamiek van de BIN’s (Buurtinformatienetwerken)
- Stedenbouwkundige vergunning aangevraagd voor herinrichting van de openbare ruimtes in 2025, start van de werkzaamheden in 2026-2027.
- Stedenbouwkundige vergunning aangevraagd voor de verwezenlijking van het Huis van Initiatieven en Solidariteit, met sportzalen en een polyvalente zaal in 2025, start van de werken in 2026-2027.
- Uitwerken van het project rond een nieuw kinderdagverblijf en handelszaken die door de Gemeente worden beheerd.
- Meerjarige “participatieve begroting”, ter ondersteuning van initiatieven van burgers en verenigingen, bepaald door en voor bewoners.
- Lancering van de computerruimte om de digitale kloof te verkleinen.
- Oprichting van een autonoom gemeentebedrijf voor een beter beheer van de investeringen.
- Ontwikkeling van sport- en sociale activiteiten om de samenhang te versterken.
- Voorzetting van het “Lokaal Mobiliteitscontract” (4 miljoen euro) in overleg met de burgers om een coherent en aangepast verkeersplan voor Berchem West op te stellen, zonder heksenjacht op de auto. Eens de diagnose gesteld, werken we in 2025 de antwoorden op de problemen uit en leggen die vervolgens voor aan de inwoners.
- Fietspaden aanleggen, fietsrekken, fietsboxen en laadpalen plaatsen zonder parkeerplaatsen op te offeren.
- Invoering, vanaf januari 2026, van de “groene zone” naar het voorbeeld van onze buurgemeenten: behoud van gratis parkeren voor omwonenden, gereguleerd parkeren voor bezoekers, zodat zij langer dan twee uur kunnen parkeren. Meer weten….
- We blijven gewestprojecten met een negatieve impact op onze gemeente verder bestrijden of trachten de controle over de investeringen te krijgen, vb.:
- het project van heraanleg van de Keizer Karellaan, waardoor een deel van de Gentsesteenweg eenrichtingsverkeer wordt.
- Het project van het Vlaams Gewest om afrit 12 van de ring zonder duidelijke reden, te schrappen.
- Beter openbaar vervoer in onze gemeente:
- We vragen een tunnel in de Nestor Martinstraat, gefinancierd door Infrabel, om eindelijk de overweg te doen verdwijnen; de doorgang voor auto’s en fietsers blijft behouden en deze overweg – waar vanwege het gevaar eenrichtingsverkeer moest worden ingevoerd – wordt veiliger gemaakt.
- We vragen de vervanging van de rails door nieuwe, geluidsarme rails in de Koning Albertlaan te financieren en bepaalde negatieve aspecten van het Schweitzerplein op het vlak van het verkeer te corrigeren (verlenging van de tramperrons van lijn 9 door de MIVB).
- De dotatie van het OCMW verhogen ondanks de budgettaire beperkingen.
- De werking waarborgen van de nieuwe onderneming “Work@Berchem” die inzet op het creëren van werkgelegenheid;
- De strijd tegen kinderarmoede opvoeren (onderwijsmateriaal, nieuwe woningen voor eenoudergezinnen).
- Innovatieve projecten voortzetten: thuisbezorging van maaltijden met elektrische fietsen, gepersonaliseerde digitale begeleiding, aangepaste zorg voor bewoners van het woonzorgcentrum. De banden tussen gemeente en OCMW versterken.
- Nieuwe plaatsen creëren in de kinderopvang en de vrije inrichtende macht actief ondersteunen zodat de poorten van de nieuwe middelbare school tegen de start van het schooljaar 2026-2027 kunnen openzwaaien.
- Behoud van schoolondersteuning en investeringen in gemeentescholen (inrichting van nieuwe klaslokalen, volledige renovatie van de gymzaal van de school “Les Glycines”, renovatie van het paviljoen van de school 7 étoiles, bouw van een bijkomende overdekte speelplaats voor de Openveld-school, vervanging van verouderde verwarmingsketels, aanschaf van computerapparatuur).
- Voortzetting van de financiering van het Jeugdhuis.
- Een echt sportbeleid voeren om onze inwoners aan te moedigen regelmatig aan lichaamsbeweging te doen, wat goed is voor de gezondheid, om de diversiteit van het sportaanbod te garanderen en sport optimaal toegankelijk te maken. Het vastgoedbeheer loskoppelen van het sportbeleid door de uitbating van het sportcentrum in de Lusthuizenstraat vanaf 1 juli 2026, na een openbare aanbesteding, in concessie te geven aan een externe exploitant.
- In concessie geven van het gemeentelijk sportcomplex om ons toe te leggen op het sportbeleid.
- Aanpassing van de tarieven voor vakantiekampjes en speelpleinwerking om beter aan te sluiten bij de werkelijke kosten; toch willen we ze betaalbaar houden, en zullen inwoners van Berchem voorkeurtarieven krijgen.
- Voor onze senioren blijven we gevarieerde activiteiten aanbieden tegen aangepaste tarieven, aangezien deze sinds 2015 niet meer zijn herzien. Deze aanpassing zal met mate worden doorgevoerd om een inclusief, toegankelijk en kwalitatief aanbod te behouden. De Consultatieve Seniorenraad zal zijn rol als schakel en waakhond blijven vervullen. We zullen ook ons intergenerationeel beleid versterken door middel van gezamenlijke activiteiten voor jongeren en senioren, met name rond theatervoorstellingen voor onze twee taalgemeenschappen.
- Steun aan de vzw Sociale cohesie van Sint-Agatha-Berchem, die als doel heeft de banden tussen generaties te versterken, isolement te doorbreken en sociale inclusie te bevorderen.
- Zich inzetten voor dierenwelzijn, onze inspanningen voortzetten om een “diervriendelijke gemeente” te blijven, meer ruimte voor honden creëren met een vierde locatie in de Moderne Wijk en sterilisatie van katten en vaccinatie aanmoedigen.
- Behoud van evenementen die mensen samenbrengen: kermissen, kerstmarkt, Berchem Summer, Podium op het Voorplein, aperitieven voor de Berchemnaren…
- Steun aan het Franstalig cultureel centrum en het Visueel Festival Visuel. Aanpassing van het programma om het beter toegankelijk te maken voor het grote publiek.
- Oprichting van een commerciële incubator in Berchem om toekomstige handelaars te ondersteunen. De handelsruimten beheren als eigenaar voor een betere kwaliteit en grotere diversiteit van het handelsaanbod.
- Ontwikkeling van de door de Gemeente beheerde wekelijkse vrijdagmarkt met een vernieuwd aanbod (bioproducten, streekproducten) en beter doordachte locaties om er een gezellige, moderne en aantrekkelijke plek van te maken. In de “testfase” zal de woensdagmarkt doorgaan in de buurt van het Voorplein.
- Behoud van het systeem van winkelcheques en vrijstelling van belasting voor kleine en middelgrote handelszaken.
- Omvormen van de stationsbuurt (die 10% van ons grondgebied uitmaakt!) tot een duurzame, evenwichtige en levendige wijk op mensenmaat.
- Ondersteuning van de bouw van nieuwe kwaliteitswoningen (meer dan 700 in de komende 5 tot 10 jaar afhankelijk van de projecten die met privéspelers worden uitgewerkt) met respect voor de leefomgeving.
- Herinrichting van het Stationsplein, zodat het een echte leefruimte wordt, een gastvrije, gezellige plek die wordt heraangelegd met het oog op openheid naar de andere wijken. Nagaan of de Gemeente het oude station kan overnemen op voorwaarde dat de NMBS een projectoproep lanceert en dat de voorwaarden aantrekkelijk zijn.
Aan dit project hangt een prijskaartje vast en dus zijn er middelen nodig. En die lagen niet voor het grijpen!
Zoals overal in Brussel staat de financiële situatie van de gemeente onder druk. Dit is het gevolg van een reeks factoren:
- Explosieve kostenstijging: in enkele jaren tijd zijn de loonkosten met 28 % gestegen, met name als gevolg van opeenvolgende indexeringen; de energierekeningen zijn sterk gestegen (+400.000 alleen al voor 2024); en de dotaties aan het OCMW (+6,6 %) en de politiezone (+9,36 %) blijven toenemen.
- Daling van de belastinginkomsten: met name als gevolg van een veranderend demografisch profiel.
- Onderfinanciering van onze politiezone door de federale overheid: Brussel-West is de vijfde zone van het land qua bevolking… maar de 57e qua dotatie! Alles wat niet door het Federale niveau wordt gefinancierd moet door de 5 gemeenten van de politiezone West waar Sint-Agatha-Berchem deel van uitmaakt, worden voorzien.
Bovendien wordt onze Gemeente benadeeld door de wijze waarop het Gewest de middelen tussen de gemeenten verdeelt. Het Grondwettelijk Hof bevestigde dat onze Gemeente niet billijk wordt behandeld, maar de Gewestregering paste het totale bedrag dat aan de gemeenten wordt toegekend, noch het mechanisme waarmee ze de middelen over de gemeenten verdeelt niet aan. Sint-Agatha-Berchem is daarmee een van de slechtst gefinancierde gemeenten van het Gewest, met een algemene dotatie aan de gemeenten (ADG) die aanzienlijk lager ligt dan die van vergelijkbare of kleinere gemeenten: tussen 2 en 5 miljoen minder op jaarbasis! Naar aantal inwoners is Sint-Agatha-Berchem de 3de grootste gemeente van de 5 van het noordwesten van Brussel, maar is wat de door het Gewest toegekende middelen betreft (ADG) hekkensluiter, na Ganshoren en Koekelberg die nochtans kleiner zijn!
In het licht van deze uitdagingen weigerde de gemeente om voor de gemakkelijke weg te kiezen: geen afbouw van de openbare dienstverlening, geen toegevingen op het vlak van levenskwaliteit, maar wel een begroting die strikt, moedig en verantwoord is opgesteld.
Om het begrotingsevenwicht in stand te houden zonder de toekomst in gevaar te brengen, heeft de gemeente verschillende maatregelen genomen:
- Verlaging van de werkingskosten: -20 % in tal van diensten (communicatie, festiviteiten, jeugd, bibliotheken, enz.).
- Niet-vervanging van ongeveer 10 voltijdse equivalenten binnen de administratie.
- Versterking van het zoeken naar subsidies: bijna 10 miljoen euro voorzien in 2025 aan externe inkomsten!
We hebben besloten om de personenbelasting (PB) te stabiliseren op 6,5 opcentiemen, waarmee we onze verbintenis nakomen om het inkomen uit arbeid niet zwaarder te belasten. Deze belasting werd in 2024 zelfs verlaagd; we plukken daar nu de vruchten van en wensen die gunstige dynamiek voor werkende gezinnen te behouden. We hopen dat onze gemeentelijke financiën ons zullen toelaten dit pad verder te bewandelen.
We hebben echter geen andere keuze dan de opcentiemen op de onroerende voorheffing (OV) te verhogen van 3.190 naar 3.690 opcentiemen. Deze verhoging komt neer op gemiddeld 18 euro per maand voor een gemiddeld kadastraal inkomen van 1.520 euro in Sint-Agatha-Berchem. We wijzen erop dat er voor grote gezinnen kortingen bestaan, bepaald volgens aantal kinderen.
Ons doel blijft om de belastingdruk in de komende jaren te stabiliseren of zelfs te verlagen, zodra de financiële omstandigheden dat toelaten. Tegelijkertijd zullen we onze belangen bij het Gewest blijven verdedigen voor een eerlijkere verdeling van de dotaties en blijven we zoeken naar duurzame oplossingen om een begrotingsevenwicht te waarborgen.
