Noord – Zuid betrekkingen
Het Programma voor Gemeentelijke Internationale Samenwerking (GIS) is een programma dat medegefinancierd wordt door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking en omkaderd wordt door de VSGB (Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en de UVCW (Union des Villes et Communes de Wallonie – Unie van de Waalse Steden en Gemeenten). Dit programma voor gedecentraliseerde samenwerking (van gemeente tot gemeente) heeft als prioritair doel de versterking van de capaciteiten van de lokale instellingen van het Zuiden om hun eigen ontwikkeling in handen te nemen.
De achterliggende filosofie is:
– de samenwerking bevorderen tussen Belgische gemeenten en gemeenten uit het Zuiden, d.m.v. een vrijwillig, rechtstreeks en duurzaam partnerschap, teneinde de administratieve structuren van gemeenten in het Zuiden te versterken en te optimaliseren;
– initiatieven oriënteren naar wederzijdse verstandhouding en uitwisseling van goede praktijken en knowhow tussen gemeenteambtenaren.
Naast de vele aan dit samenwerkingsproject gerelateerde acties heeft Sint-Agatha-Berchem sinds de eerste dagen van het partnerschap geïnvesteerd in de ontwikkeling van microprojecten. Om de bevolking van Grand-Dakar directer bij het project te betrekken werkten we onder meer samen aan het opzetten van een leningcentrale voor de toekenning van microkredieten met de steun van het Lokaal Ontwikkelingsbureau (LOB), een lokale financiële instelling (ACEP) en het Plaatselijk Gemeentelijk Ontwikkelingsfonds.
Verschillende afgevaardigden van onze gemeente trekken geregeld naar Grand-Dakar om de voortgang van de projecten op de voet te volgen. Zo liep er van 1 tot 11 mei een missie waaraan de heer Jean-Marie Colot (1ste schepen), de heer Rossignol (gemeentesecretaris) en mevrouw De Taevernier (verantwoordelijk voor de Afdeling “Grondbeleid”) deelnamen. Stonden onder meer op het programma van deze missie: deelname aan het platform dat alle Senegalese partners van het GIS-programma van de Belgische federale overheid samenbrengt, bezoek aan diverse begunstigden van kredieten, controle van de boekhouding, contacten met een economische belangengroep “schrijnwerkerij” in het kader van een proefproject gericht op de gezamenlijke aankoop van hout – meer bepaald voor het vervaardigen van schoolbanken – en ter bevordering van de lokale werkgelegenheid, deelname aan de vergadering van de stuurcomités in het kader van onder meer het afbakenen van het actieplan voor 2015.
De volgende missie is eind juni gepland. Tijdens die missie wordt de deskundigheid van onze gemeente in ontwikkelingsplanning aangereikt aan de burgemeesters van de stadsgemeenschap Dakar. In het verlengde van dit gebeuren worden de principes van het in kaart brengen van de te ontwikkelen projecten bij wijze van test toegepast op de gemeente Grand-Dakar die ter zake model staat.
In mei had onze gemeente een week lang diverse leden van de Senegalese delegatie uit de gemeente Grand-Dakar op bezoek. Zo mochten we de burgemeester van Grand-Dakar, de heer Jean-Baptiste Diouf, en zijn assistenten bij het Lokaal Ontwikkelingsbureau (LOB), de heer Jean-Marie Mancabou en de heer Daouda Diop, evenals hun medewerkster, mevrouw Angèle Thiaw verwelkomen.
Doel van deze week was ook om de ontwikkelingssamenwerking, die in 2007 uit de startblokken kwam, verder uit te diepen via de uitwisseling van goede praktijken met het oog op het versterken van de mogelijkheden van Grand-Dakar om haar ontwikkeling te sturen.
Die maatregelen worden uitgerold via het Programma voor Gemeentelijke Internationale Samenwerking (GIS) dat oorspronkelijk in 2013 ten einde zou lopen, maar dat sindsdien voor drie jaar werd verlengd tot eind 2016.
Centraal in de samenwerking staat de wil om Belgische gemeenten te laten samenwerken met het Zuiden via een vrijwillig, rechtstreeks en duurzaam partnerschap.
Van projecten naar concrete verwezenlijkingen: rechtstreeks werken voor de bevolking
Hoewel het partnerschap dat beide gemeenten bindt hoofdzakelijk betrekking heeft op institutionele en administratieve aspecten, is het toch de bevolking die in de eerste plaats zijn voordeel doet met de uitwisseling tussen beide instanties. Vandaar dat tal van projecten werden uitgerold om de levensomstandigheden van de burgers te bevorderen.
Zo nam Sint-Agatha-Berchem meer bepaald deel aan de ontwikkeling van microprojecten waaronder het opzetten van een leningcentrale voor de toekenning van microkredieten met de steun van het Lokaal Ontwikkelingsbureau (LOB), een lokale financiële instelling (ACEP) en het Plaatselijk Gemeentelijk Ontwikkelingsfonds. Bedoeling van de leningcentrale is om de ontwikkeling van economische activiteiten te ondersteunen met leningen tegen een uiterst lage rentevoet. Zo konden er tot op heden niet minder dan 925 projecten via het systeem van microkredieten worden gefinancierd.
Sleutels tot succes
In het licht van de betrokkenheid en het welslagen van het project was Sint-Agatha-Berchem de enige Belgische gemeente die was vertegenwoordigd op het Symposium “Rethinking development cooperation for the SDGs: Country-level perspectives and lessons” dat in april door de Organisatie van de Verenigde Naties werd georganiseerd en waar we de kans kregen om duidelijk te maken wat naar ons inzicht de drie sleutels tot het succes van een dergelijke samenwerking zijn:
• samenwerking op lokaal niveau met de daadwerkelijke betrokkenheid van de verkozenen en van de ambtenaren;
• actieve en daadwerkelijke participatie van de lokale bevolking;
• samenstelling van een gemengd team van mandatarissen en ambtenaren in de partnergemeente in het Noorden om de efficiëntie en duurzaamheid van het project te waarborgen waaraan dan de politieke wil en de benodigde technische vaardigheden moeten worden gekoppeld.
Terreinbezoeken
Verschillende afgevaardigden van onze gemeente trekken geregeld naar Grand-Dakar om de voortgang van de projecten op de voet te volgen.
Momenteel wordt ook nagedacht over de voortzetting in de komende jaren van deze erg verrijkende samenwerking.
Sinds 2017 is onze gemeente Sint-Agatha-Berchem actief betrokken bij een solidariteitssamenwerking met Grand-Dakar, een van de 19 gemeenten van Dakar, in Senegal.
Dankzij de steun van de regionale organisatie Brulocalis en het Internationaal Solidariteitsfonds, beheerd door Vivaqua, zijn de voorbije jaren tastbare resultaten geboekt:
– We hebben een Bureau voor Lokale Ontwikkeling (BLO) opgericht om de lokale ontwikkelingsactoren structureel te ondersteunen. Dit bureau heeft bijgedragen aan een betere structurering en coördinatie van lokale initiatieven;
– We hebben de oprichting van micro-ondernemingen aangemoedigd om armoede beter te bestrijden: via het Gemeentelijk Fonds voor Lokale Ontwikkeling (GFLO), dat al 13 jaar microkredieten toekent aan lokale verenigingen en vrouwen die een eigen economische
activiteit opstarten, zijn er al 1600 leningen verstrekt;
– We hebben de gemeentelijke infrastructuur gemoderniseerd om de dienstverlening aan de bevolking te verbeteren. In het kader van ons partnerschap hebben we onder meer de herinrichting van het onthaal mogelijk gemaakt, ambtenaren opgeleid, de boring van een waterput ondersteund ten behoeve van de gemeente en projecten voor micro-tuinbouw,
digitalisering van de burgelijke standdossier mogelijk gemaakt en de aankoop van computers vergemakkelijkt om het beheer ervan te verbeteren;
– We hebben 355 meter van het Kanaal IV, een regenwaterafvoerkanaal dat een open riool was geworden en doorheen school- en sociale infrastructuren loopt, overdekt met een betonnen plaat. Dit om de onhygiënische situatie te bestrijden en een gezonde leefomgeving te bieden aan vele inwoners van Grand-Dakar en kinderen. De overdekking gebeurde in drie fasen: fase A (145 meter) en B (75 meter) werden bestudeerd en uitgevoerd tussen 2017 en eind 2019. In oktober 2022 maakten de vzw Bal van de Burgemeester en vervolgens onze gemeente de overdekking van fase C (105 meter) en een deel van fase D (30 meter) mogelijk. Fase C loopt door een bijzonder gevoelige zone, vlakbij de Sainte-Thérèse-school, de aanpalende
kleuterschool, de woningen van de zusters en lokalen die ter beschikking staan van vrouwen met een handicap.
Na de voltooiing van de werken van fase C, reisde Burgemeester Christian Lamouline ter plaatse om deze nieuwe fase van het project in te huldigen en de balans op te maken van de doelstellingen en geplande projecten tot 2026. Zijn bezoek was een gelegenheid om het werk van de lokale teams te waarderen en het engagement van onze gemeente te herbevestigen voor een samenwerking gebaseerd op solidariteit, respect en wederzijds vertrouwen.
Een grote dank aan onze Berchemse teams die de afgelopen jaren hebben bijgedragen aan het realiseren van de ambitieuze doelstellingen die we onszelf gesteld hebben!